Markaların Youtube Rekabeti

Mert Uzman
Youtube, marka rekabetinde önemli konumda bulunan sosyal mecraların başında geliyor. Markaların ürettikleri içerikler incelendiğinde, Youtube’da bazı markaların daha dinamik bir görüntü sergilediği söylenebilir. Abone sayıları, paylaşılan içeriklerin takip edilme oranları gibi sayısal verilere bakıldığında Türk Hava Yolları'nın Youtube kanalı liderliği kimseye bırakmıyor. Ancak başarıyı ortaya çıkaran etkenler, sayısal verilerin dışında içerik sını andırmalarından video açıklamalarına kadar geniş bir alanı kapsıyor.
Teknolojik gelişmelerin yarattığı yeni mecralarla ortaya çıkan çeşitlilik, markaları geleneksel yöntemlerin ve kanalların dışında, yeni alanlarda da var olmaya mecbur kılıyor. Markalar açısından; Facebook, Instagram, Twitter, Youtube gibi ortamlara adaptasyon süreçleri bir yana; bilginin sürekli geliştiği bir yaşamda üretilebilecek yeni kanalları da keşfetmek, bunlara hazır olmak, hızlı tavır almak, doğru kullanmak da bir görev kuşkusuz. Markalaşma çağında bu zorunluluğu yerine getirmeden rekabete devam etmeye çalışmak büyük sıkıntıları da beraberinde getireceğinden, yenilikçi adımlar atmak çoğu zaman tercih edilen seçenek oluyor. İletişim, bu gerçeklikler üzerinden inşa edilmeye çalışılsa da Türkiye özelinde hangi markalar bunu gerçekten başarabiliyor? İletişimin derinliği de büyük önem taşıyor Bir markanın sosyal mecralarda başarı- sını ortaya koyan çeşitli değişkenler var. Dijitalde sürekli üretim yapmak, içerik paylaşmak bir markanın bu alanlarda adının anılmasına olumlu katkı getirse de artık markanın üzerine düşenler bununla sınırlı kalmıyor. Sayısal veriler kadar, iletişimcilerin önem verdiği ve bir markanın sosyal mecralarda başarısını gösteren içerik ve kategori özelliklerinin de üzerinde durulması gerekiyor. Özellikle Youtube'da Hero, Hub, Hygiene türlerde içerik yaratma meselesi devreye giriyor. Hero içerik, markanın konumunu yeniden üreten ya da dönüştüren önemli ve büyük çaplı çalışmaları tanımlıyor. Hub içerikler, marka ile müşteri arasındaki devamlılığı sağlamaya yönelik seri paylaşımlar; Hygiene içeriklerse, yeni kullanıcılara ulaşabilmek adına kanala yüklenen ve müşterilerin sorularına pratik ve hızlı cevap veren paylaşımlardır. Ayrıca; Youtube gibi mecralarda kanala yüklenen videoların karmaşık bir yığından ziyade tema ile ilgili, açıklamaları anlaşılır biçimde yapılmış ve iyi kategorize edilmiş olması da gerekmektedir. Çünkü fan sayıları kadar, sosyal medya kullanıcıları ve marka arasındaki iletişimin ve etkileşimin derinliği ve kalitesi de büyük önem arz ediyor.
Markaların dijital alanlarda kendilerini ortaya koyabilme becerilerini incelediğimiz bu yazıda, Brand Finance dergisinin Haziran 2016’da yayınladığı “Türkiye’nin En Değerli Markalarının Yıllık Raporu” adlı çalışmada yer alan 100 Türk markasının ilk 15 sırasında bulunanları mercek altına aldık. İncelenecek sosyal mecra olarak da Youtube’u belirledik.
Brand Finance listesinin üst sıralarındaki bu büyük markalar; Youtube kanallarında markanın önemini yansıtabilecek şekilde etkinler mi, ne tür içerikler paylaşıyorlar, ta- kip edilme oranları ne durumda, abonelerle kurdukları iletişimin derinliği ne ölçüde, içeriklerin kategorizasyonu nasıl yapılmış gibi sorulara yanıtlar aradık. DORinsight’ın araştırmasından dikkat çekici sonuçlar Bunun yanı sıra Hitay Holding firmalarından Türkiye’nin en büyük izinli veri tabanına sahip online araştırma şirketi DORinsight tarafından “Youtube’da Markalar Araştırması” gerçekleştirildi. The Brand Age için yapılan bu araştırmayla birlikte daha nesnel veriler elde edebilmek için çaba gösterdik. 9-20 Eylül 2016 tarihleri arasında, Türkiye genelini temsil eden ABC1C2 segment üyesi olan, 18 yaş üzeri kadın – erkek, toplam 300 kişinin online olarak katıldığı araştırmada; üye olunan sosyal paylaşım siteleri, Youtube’da takip edilen kanallar, Youtube’u en etkin kullanan markalar, katılımcıların markalardan beklediği videolar ve en beğenilen reklam videoları soruldu. Tümü Youtube üyesi olan katılımcıların verdikleri cevaplar birbirinden farklılık gösterse de bazı markalar az farkla diğerlerini geride bıraktı. Brand Finance 2016 raporunun ilk sıralarında yer alan büyük markalarla ilgiliyse şaşırtıcı sonuçlar elde edildi. Bir markanın büyüklüğünün sosyal medyada aynı oranda etki yaratmaya yetmeyebileceği bir defa daha ortaya çıktı.
Youtube’da markalar markalaşamıyor Youtube’da Markalar Araştırması’na tümü Youtube kullanıcısı olan kişiler katıldı. Araştırma sonuçlarına göre markalar Youtube’da büyük sorun yaşıyor. screen-shot-2016-11-07-at-12-51-37
Markalar görünürde yok Youtube’da takip edilen kanallar sorulduğunda “Müzik” adlı kanal çok düşük bir oranla da olsa ön plana çıkıyor. Katılımcıların tercihleri gösteriyor ki kemikleşebilen, fark yaratan ve rakiplerinden ayrılan bir kanal yok. Brand Finance’ın raporunda ilk 15’e giren markalarsa dibe vurmuş durumda. Aralarından yalnızca çok düşük bir yüzdeyle Arçelik görünüyor. screen-shot-2016-11-07-at-12-55-47
Youtube’da markalar değil müzik seviliyor Youtube’u en etkin kullanan markalar konusunda da birbirinden çok farklı görüşler bulunuyor. En çok oyu müzik kanalları alıyor. Markalarsa küçük bir orana bile ulaşmakta büyük sıkıntı yaşıyor. Anlaşılan o ki, tüketiciler Youtube’a müzik ve eğlence için giriyor. screen-shot-2016-11-07-at-12-56-47
Kullanıcılar eğlenceli içerik bekliyor Youtube'da markaların ne tarz içerikler üretmesini isterdiniz sorusuna eğlendirici yanıtı verenle- rin oranı bir hayli fazla. İndirim ve kampanyalarla ilgili videolar üretilmesini isteyenler de ikinci sırada. Eğlendirici ya da bilgilendirici olmayan, indirim gibi olumlu bildirimlerde bulunmayan içeriklere ise pek rağbet edildiği söylenemez.
screen-shot-2016-11-07-at-12-59-48 Reklam videoları da etkisiz kalıyor Ülker ve Coca Cola, Youtube’da reklamları en beğenilen markalar olarak ilk iki sırayı aldı. Ancak sonuçlar birbirine çok yakın ve oranların hepsi düşük. Diğer bir deyişle, reklam videolarının da etkisi yok denecek kadar az görünüyor. screen-shot-2016-11-07-at-13-10-53
Sonuç olarak, araştırma verileri tüketicilerin Youtube’daki marka kanallarını takip etmediğini, You- tube’daki reklamların tüketiciye ulaşmadığını, büyük markaların bile etkisiz kaldığını gösteriyor. Bu olumsuz sonuçlara rağmen, Brand Finance 2016’daki ilk 15 Türk markasının Youtube kanallarını inceledik. Abone sayısı, içerik paylaşımının yoğunluğu, görüntülenme rakamlarından içerik sınıf- landırması, kanalın anlaşılır olması gibi niteliklere kadar değerlendirmelerde bulunduk. Youtube'da Lider Marka screen-shot-2016-11-07-at-13-18-12
Brand Finance’ın Haziran 2016’da yayınladığı En Değerli 100 Türk Markası adlı raporda ilk sırayı alan Türk Hava Yolları’nın marka değerinde kat ettiği yol hemen herkes tarafından biliniyor. Geçtiğimiz dönemde Messi, Kobe Bryant, Drogba gibi dünyaca ünlü yıldızlarla üretilen işler; Barcelona’yla yapılan sponsorluk anlaşması ve markanın Euro 2016’da yer alması gelinen konumu açıkça gösteriyor. Türk Hava Yolları'nın Youtube kanalında kategorizasyonu iyi yapılmış geniş yelpazede içerikler bulunuyor. Kullanıcılar sayfada etkin durumda, videolar çokça yorum alıyor. Pay- laşımların görüntülenme oranları da yüksek. Örneğin Messi ve Kobe’nin selfie kapışmasını konu alan reklam filmi Youtube’da 145 milyona yakın kişi tarafından izlendi.
screen-shot-2016-11-07-at-13-18-26Günümüzün İletişim Algısına Uygun Türk Telekom, Brand Finance sıralamasında 2.sırada yer alıyor. Türk Telekom'un Youtube videoları arasında Hero, Hub, Hygiene türlerinin tümünde içeriklere rastlamak mümkün. Televizyonda yayınlanan reklam- lardan ve sosyal medya için hazırlanmış markayı, 4.5G teknolojisini, fiber gücü anlatan yapımlardan kurumsal sosyal sorumluluk projelerine, iletişim derslerine kadar birçok konuda paylaşım var. En fazla görüntülenme sayıları Ronaldo’lu “Sana hız mı yok” ya da Hadise, Rıdvan, Sneijder isim- lerinin yer aldığı “Türk Telekom Markaları Birleşiyor” reklamı gibi televizyonlardan da bildiğimiz reklam filmlerinde bulunuyor.
 
screen-shot-2016-11-07-at-13-18-35Köklü ve Çağdaş Dayanıklı tüketim sektöründe 1955 yılından bu yana faaliyet gösteren Arçelik, ilerleyen yaşının olgunluğuyla çağdaş dünyanın şartlarını harmanlayan bir marka. Bu yüzden günümüzde bir markanın bulunmasının neredeyse zorunlu olduğu mecralarda çalışmalarına devam ediyor. Youtube kanalı bunlardan biri ve Arçelik bu mecrada gayet aktif. İzleyicilere ulaşma konusunda diğer markalarda görülen durum burada da söz konusu: televizyonda yayınlanmış ve ön plana çıkmış reklam filmlerine ilgi yoğunken, dijital çalışmaların ulaştığı kitle bunun çok gerisinde kalıyor. Yine de “Arçelikleri Tanıyalım” gibi Hub türdeki içerikler kanalın gelişimi için umut veriyor.  
screen-shot-2016-11-07-at-13-18-45Abone sayısı yanıltmasın Akbank, dijital mecraların potansiyelini çabuk anlayan bir marka olarak, sosyal medyada uzun yıllardır varlığını sürdürüyor. Reklam filmleri, kariyer olanakları, yatırım fikirleri gibi başlıklarda yer alan videolar ön plana çıkanlar arasında. Ancak Akbank’ın sanat yatırımlarının varlığı dolayısıyla Kristal Elma, İstanbul Film Festivali gibi yarışmalarla ve çağdaş sanatla ilgili içerikler de var. Binlerde seyreden izlenme oranları en yüksek düzeye Kıvanç Tatlıtuğ ve İlker Ayrık’ın rol aldığı Zıt İkizler adlı reklam çalışmalarında varıyor. Bu serinin reklamlarından bazılarının görüntülenme sayısı 150-500 bin arasında değişiyor.
screen-shot-2016-11-07-at-13-27-16Caz var, Spor var, Oyun var, Yarış var Kurulduğu 1946 yılından beri bankacılık sektöründe yer alan Garanti Bankası; büyük markaların çoğunda görülebileceği gibi ulaşılan insan sayısı bakımından, ortaya konan emeğin gerisinde kalıyor. Bankanın caz müziği etkinliği Garanti Caz Yeşili, sponsorluk çalışmaları olan Garanti U Ligi, 12 Dev Adam ve Potanın Perileri ve üniversite öğrencilerinin kariyerlerine başlamalarında ve kişisel gelişimlerinde yardımcı olmak için bankanın oluşturduğu Talent Camp videoları da beklenenin altında seyrediliyor. Yine de ''Evden Kaçış Macerası'' gibi oyunlarla ilgili olan ya da eğlendirici, ilginç videolar 70 bine yakın izlenebiliyor.
 
screen-shot-2016-11-07-at-13-27-316- Paylaşımda sınır yok Günümüzde cep telefonları, internet, sosyal medya temel ihtiyaç haline geldi. Bu sebeple bir iletişim markası olmak aynı zamanda sürekli gündemde olmayı, yeni teknolojileri, yeni kampanyaları gerektiriyor. Turkcell’in Youtube kanalında en fazla yüklemeler reklam filmleri, teknoloji içerikleri ve sosyal sorumluluk başlıkla- rında yapılmış durumda. Kanaldaki içerik fazlalığının olumlu mu yoksa olumsuz mu olduğu tartışmaya açık. Videolarla ilgili önemli bir veri de izlenenlerin beğenilme ve beğenilmeme rakamlarının birbirine yakın olması. Ayrıca içeriklere yapılan yorum fazlalığı, paylaşımların kullanıcılar tarafından diğer markalara oranla daha fazla geri bildirim aldığını gösteriyor.
screen-shot-2016-11-07-at-13-27-42Cem Yılmaz Etkisi 1924 yılında kurulan, cumhuriyetin ilk ulusal bankası olan Türkiye İş Bankası; Garanti ve Akbank gibi rakiplerine göre daha geç katıldığı Youtube’da sınırlı sayıda paylaşımda bulunuyor. Bu sayısal azlığın içeriğin değeriyle dengelenebilmesi belki de bankayı dijital alanda güçlendirecek etkenlerin başında geliyor. Görüntülenme oranları da Cem Yılmaz’ın oynadığı reklamlarda gözlenen 1-2 milyon defa seyredilmiş birkaç reklam hariç düşük seviyelerde bulunuyor. Sosyal sorumluluk projeleri ya da eğitim gibi konularda da bir verimsizlik göze çarpıyor. Görüntülenme oranlarının da düşük seviyede olduğu söylenebilir.
screen-shot-2016-11-07-at-13-27-51Youtube'da Alkol Yok, Spor Var Alkollü içki reklamlarının ekranlarda yayınlanmasını yasaklayan düzenlemelerle birlikte, bir bira markası olan Anadolu Efes’in daha yaratıcı yollar düşünme gereksinimi ortaya çıkıyor. Marka kendi reklamını en başarılı şekilde sportif faaliyetler üzerinden sürdürüyor. Bu durum Anadolu Efes Spor Kulübü’nün Youtube kanalına da yansımış durumda. Basketbol takımının maçlarından ve sporcularla yapılan söyleşilerden oluşan paylaşımların yayınlandığı Anadolu Efes Spor Kulübü’nün Youtube kanalı dışında Anadolu Efes ismiyle açılmış markaya ait bir kanal bulunmuyor.
screen-shot-2016-11-07-at-13-43-15Sayısal Çokluk Değil, Etkileşim Ön Planda Türkiye’nin en önemli bankalarından olan Yapı Kredi de, Youtube yüklemelerinde sayısal çokluk yerine etkileşimin kalitesine önem veren markalardan. Youtube kanalının başlangıç tarihi 2011 yılını gösteriyor. Kanaldaki reklam filmlerinin görüntülenme sayısıysa 1-2 milyon civarında seyrediyor. TEDxRESET konuşmacılarıyla yapılan söyleşiler, sosyal projeler ve aktiviteler önemli bir nitelik oluşturuyor. Kanalın, günümüzün iletişim bakışına uygun kategori ve paylaşımları başarılı olarak değerlendirilebilir. Kanalın takipçi sayısı ve içeriklerin izlenme oranı ise hak ettiğinin biraz altında kalıyor.
Youtube'da Serüven Başlıyor screen-shot-2016-11-07-at-13-44-35Halkbank, kuruluşu 1933 yılında gerçekleşen bir devlet bankası. Sektördeki bu büyük deneyimin kendini kitlelere ulaştırma yolunda da başarı sağlaması en önemli gerekliliklerin başında geliyor. Halkbank reklamlarını sosyal medyada izlemek mümkün. Ancak Halkbank’ın kurumsal çeşitlilik ve derinlik daha da artırılabilir kimlikle oluşturduğu Youtube kanalı çok yakın zamanda yeni reklam kampanyasıyla yola çıkıyor. Halkbank'ın, marka olarak varlığıı diğer sosyal mecralarda olduğu gibi Youtube’da da ortaya koyacağını belirtmek gerek. Özellikle iletişimin ve etkileşimin derinliğine verilen önem yeterince kavranırsa Youtube’da başarı elde edilecektir.
screen-shot-2016-11-07-at-13-43-34Etkili İletişime Uygun Paylaşımlar
Brand Finance dergisinin sıralamasında 11. sırada yer alan Ziraat Bankası, 2012 yılında Youtube’a katıldı. Bu tarih biraz geç hareket edildiğini gösterse de hem nicelik hem nitelik bakımından her şey yolunda gidiyor. Kanaldaki içeriklerin birçoğu reklam filmlerinden oluşuyor. Geri kalanındaysa daha çok banka işlemlerinin nasıl yapılacağı, vergi ya da havale işlemleri gibi bilgilendirici işlev gören paylaşımlar var. Bu tür paylaşımlar iletişimbilim açısından olumlu adımlar olarak kabul edilebilir. Kategoriler özenle oluşturulmuş. Paylaşımların görüntülenme oranları da abone azlığına rağmen dikkate değer seviyede.
  screen-shot-2016-11-07-at-13-44-49Çeşitlilik ve Derinlik Daha da Artırılabilir Vakıfbank’ın kanalında da öne çıkanlar reklam filmleri ve kampanya videoları. Bunların dışında Vakıfbank Voleybol Takımı ile ilgili bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda paylaşım bulunuyor. Yüklemeler çeşitlilik ya da derinlik açısından pek yeterli görünmüyor. Yine de videoların birbirine yakın görüntülenme rakamları belirli bir takipçi kitlesini düşündürüyor. Sadece 457 aboneye sahip kanalda bazı reklam videoları 800 bin rakamına ulaşabiliyor. Hatta daha da başarılı olup 1 milyon izlenme yakalayan bir iki reklam da var. “Halden Anlamayı Sizden Öğrendik” reklamı yaklaşık 1 milyon 100 bin, “ Yeni Yıl Kredisi Vakıfbank’tan” reklamı yaklaşık 1 milyon 200 bin defa görüntülenmiş durumda.
screen-shot-2016-11-07-at-13-44-59Vazgeçilmiş Bir Bölge Olarak Youtube Belki de bu sıralamanın en ilginç markası olarak, perakende-gıda sektörünün önde gelen market zinciri BİM’i gösterebiliriz. 1995 yılında kurulan BİM, Türkiye’nin en değerli markaları sıralamasında yukarılarda olmasına rağmen reklam çalışmalarına yeterince ağırlık vermiyor, geleneksel medyada devam ettirdiği bu geleneği dijital mecralarda da sürdürüyor. BİM markasının herhangi bir sosyal medya etkinliği yok. Yalnızca “bimcellmobile's channel” adında, BİM’in internet sayfasında da bulunan dört adet reklam filminin yüklendiği bir kanal var. Bu kanaldaki abone sayısı 6 kişi, görüntülemeler de 2-3 bin arasında değişiyor. Ancak burası kurumsal kimlikle oluşturulmuş bir kanal değil. Doğaldır ki bu, markanın kendi stratejisiyle ilgili bir tercih. Yine de günümüzde bir markanın sosyal medyada bulunmaması gerçekten şaşırtıcı bir durum.
screen-shot-2016-11-07-at-13-54-59Barış Özcan İvme Kazandırdı LC Waikiki, sosyal medyada etkin bir marka ve Youtube kanalı da hem nitelikli hem mesafeli bir imaj uyandırıyor. 195 videodan oluşan içerikler; LC Waikiki'nin IT, ürün yönetimi, insan kaynakları, kurumsal akademi gibi departmanlarının tanıtıldığı 360 derece sanal gerçeklik videolarından televizyonlarda da yayınlanan reklam filmlerine; kariyer tavsiyelerinden kreasyon tanıtımlarına kadar değişiyor. Ancak yoğunluk daha çok kariyer ya da tanıtım videolarında olduğundan, bu kurumsal ağırlığın hissedildiği içerikler sebebiyle marka ve gençlik arasında belli bir ciddiyet ve mesafe oluşmaması da zor oluyor. Oysa, LC Waikiki'nin Youtube'da ünlü isimlerden biri olan Barış Özcan ile işbirliği yapması ve onu LC Waikiki çalışanlarının çocuklarının katıldığı Yetenek Kampı'na davet etmesi dolayısıyla üretilen içerikler, Barış Özcan'ın kendi popülerliğinin buraya da yansımasıyla yeterli oranda ilgi çekiyor. screen-shot-2016-11-07-at-13-55-14Her şeyden biraz var Dayanıklı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren BSH Türkiye (Bosch, Siemens, Gaggenau, Profilo), 2005 yılından bu yana yaptığı 1 milyar Euro yatırımla Türkiye'nin en büyük yabancı yatırımcılı beyaz eşya şirketi oldu. BSH Türkiye adlı sayfada en fazla görüntülenen içerikler; kurumsal tanıtımlar, ev aletleri serileri, havacılık- yelken kulübü organizasyonları ve yaratıcı sergilerden (özellikle ''Hayallerim Çizgide Saklı Sergisi'' videoları) oluşuyor. Bu anlamda içerikler kullanıcılarla etkileşime olanak tanıyacak kalitede denebilir. BSH çatısı altındaki markaların global ve yerel düzeyde, bazısının birden fazla olmak üzere kendi Youtube kanalları da bulunuyor: Bosch Home Türkiye, Bosch Turkey, Siemens Ev Aletleri, Siemens Türkiye, Profilo Ev Aletleri... Bu kanallar tema olarak farklı yönlere ağırlık veriyor. Örneğin, Siemens Türkiye kanalında daha çok fabrika ve üretim teknolojilerine dair paylaşımlar yer alırken, Bosch Home Türkiye kanalında ise daha popüler bir eğilim sergileniyor.
 Anasayfa'ya Dön

YORUM YAZIN

Max. 255 karakter girebilirsiniz

Yorumunuz Alınıyor

Boş Yorum Gönderemezsiniz

YORUMLAR

Hiç Yorum Yok

BENZER HABERLER